Trong Đông y, cây kim ngân hoa là một vị thuốc quý với nhiều công dụng chữa bệnh khác nhau. Đây là một loại cây dây leo, thân dài, có khi đến hơn 10m. Cành non có màu xanh lục, có lông xung quanh thân cành, cành già có màu đỏ nhạt, cành nhẵn. Lá cây mọc đôi hoặc 3 lá một, hình trứng đầu thon nhọn, cuống ngắn, có lông mịn.
Hoa mọc thành chùm gồm 2 – 4 hoa. Hoa có dạng hình ống xẻ ở hai bên, bên lớn xẻ thành ba hoặc bốn thùy nhỏ. Ban đầu hoa có màu trắng. Sau khi nở một thời gian sẽ chuyển sang màu vàng. Trong cùng một thời điểm trên cây có cả hoa mới nở và hoa đã già. Nên có màu trắng giống bạc và màu vàng như vàng nên cây được gọi là kim ngân.
Vậy tác dụng của cây kim ngân hoa là gì? Cách dùng để giúp trị các bệnh ra sao? Mời bạ đọc tham khảo bài viết dưới đây.
Mô tả dược liệu kim ngân hoa
Nụ hoa hình ống hơi cong queo, dài 1 cm đến 5 cm, đầu to, đường kính khoảng 0,2 cm đến 0,5 cm. Mặt ngoài màu vàng đến nâu, phủ đầy lông ngắn. Phía dưới ống tràng có 5 lá đài nhỏ, màu lục. Bóp mạnh đầu nụ sẽ thấy 5 nhị và 1 vòi nhụy. Mùi thơm nhẹ, vị hơi đắng. Hoa đã nở dài từ 2 cm đến 5 cm, tràng chia thành 2 môi cuộn ngược lại. Môi trên xẻ thành 4 thùy, môi dưới nguyên. Nhị và vòi nhụy thường thò ra ngoài tràng hoa.
Ngoài Kim Ngân (Lonicera japonica Thunb), người ta còn dùng lẫn: Kim ngân rừng (L.bournei Hemsl.); Kim ngân long (L.cambodiana pierre ex Danguy); Kim ngân lá mốc (L.hypoglauca Miq); Kim ngân hoa to (L.macrantha (D.Don) Spreng).
Vùng trồng, cách trồng, thu hoạch
Loại cây này mọc hoang hay được trồng nhiều ở các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lào Cai, Ninh Bình, Hà Tây,…
Thời điểm nhân giống kim ngân tốt nhất là vào mùa xuân.. Có thể trồng bằng hạt giống hoặc dùng phương pháp chiết cành. Hoặc trồng bằng một đoạn thân bò dưới đất đều được.
Kim ngân hoa hái lúc mới chớm nở, màu còn trắng chưa chuyển vàng. Nên hái vào khoảng 9-10 giờ sáng (lúc này sương đã ráo). Sau đó hặt bỏ tạp chất, đem tãi mỏng phơi trong râm mát hoặc sấy nhẹ đến khô.
Bộ phận dùng làm thuốc: Hoa mới chớm nở, lá và dây ít dùng.
Thành phần hóa học
Hoa kim ngân chứa flavonoid, tinh dầu và một số thành phần khác:
- Nhóm Flavonoid
Luteolin, luteolin-7-glucoside.
- Tinh dầu
α-pinen, hex-1-en, hex-3-en-1-ol, cis và trans-2-methyl-2-vinyl-5-(α-hydroxy isopropyl)-tetrahydrofuran, geraniol, α-terpineol, alcol β-phenyl ethylic, carvacrol, eugenol, linalol, 2,6,6-trimethyl-2-vinyl-hydroxy tetra hydrydropyran.
Tác dụng dược lý của kim ngân hoa
Đây là một loại kháng sinh thực vật, là loại kháng sinh được sử dụng đầu tiên trên thế giới, chiết xuất của nó chính là loại thuốc kháng sinh tự nhiên. Một số tác dụng có thể kể đến như:
- Tác dụng kháng khuẩn: Nước sắc kim ngân hoa giúp ức chế mạnh đối với tụ cầu khuẩn, trực khuẩn thương hàn, trực khuẩn lỵ Shiga, trực khuẩn mủ xanh, tụ cầu vàng, trực khuẩn lao, não cầu khuẩn, trực khuẩn ho gà, liên cầu khuẩn, phế cầu khuẩn,… Cũng như các loại nấm ngoài da, virus cúm Spirochete…
- Tác dụng kháng viêm, kháng virus: Làm giải nhiệt, giảm chất xuất tiết, làm tăng tác dụng thực bào của bạch cầu .
- Tác dụng hưng phấn trung khu thần kinh
- Tác dụng chống lao, tác dụng trên đường huyết,…
Ngoài ra, dùng kim ngân hoa còn có tác dụng tốt với mắt. Giúp chuyển hóa lipid, làm hạ cholesterol trong máu, tăng khả năng chuyển hóa chất béo, lợi tiểu,…
Công dụng – Chụ trì
- Thanh nhiệt, giải độc, tán phong nhiệt.
- Kháng khuẩn, chống dị ứng.
- Dùng chữa mụn nhọt, lở ngứa, mày đay, viêm mũi dị ứng, sốt nóng, sốt rét, ban sởi, đậu, ỉa chảy, lỵ, thấp khớp, giang mai, rôm sảy.
- Chế thành trà uống mát, trị ngoại cảm phát sốt, ho. Và phòng bệnh viêm nhiễm đường ruột, giải nhiệt, giải độc, trừ mẩn ngứa rôm sẩy.
Liều dùng – kiêng kỵ cho người bệnh
Liều dùng
Ngày dùng từ 12 g đến 16 g, dạng thuốc sắc hoặc hãm. Có thể ngâm rượu, làm hoàn tán.
Kiêng kỵ
Tỳ vị hư hàn ỉa chảy. Hoặc vết thương, mụn nhọt có mủ loãng do khí hư. Mụn nhọt đã có mủ, vỡ loét không nên dùng.
Xem thêm vị thuốc quý khác tại :
Nguồn: thaythuocvietnam.vn
