Ngày nay, có rất nhiều người mắc các căn bệnh liên quan về thận. Trong đó có căn bệnh suy thận mạn. Đây là căn bệnh suy giảm chức năng hoạt động của thận. Nó là bệnh mãn tính vì khi các đơn vị trên thận không tự phục hồi về cả số lượng và chức năng. Qua đó dẫn đến chức năng thận suy giảm. Và chúng ta không thể hồi phục dựa vào yếu tố thời gian. Việc đó dẫn đến việc sinh ra nhiều bệnh tật, và hệ lụy cho sau này.Vì vậy chế độ dinh dưỡng đối với căn bệnh này là vô cùng quan trọng. Bạn cần quan tâm đến những dinh dưỡng cần thiết cho người bị suy thận mạn chưa chạy thận.

Những nguyên nhân dẫn đến bệnh suy thận mạn có rất nhiều. Ví dụ như bệnh cầu thận, bệnh mạch máu thận hay bệnh thận bẩm sinh là nguyên nhân hàng đầu. Và để bảo vệ chức năng của thận, đồng thời kéo dài thời gian chạy thận thì việc xây dựng chế độ ăn uống là việc quan trọng. Nó giúp bạn cải thiện được tình trạng sức khỏe cũng như những chức năng cơ bản của thận. Dưới đây là chế độ dinh dưỡng mà những người mắc căn bệnh suy thận mạn nên quan tâm.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp bảo tồn chức năng thận. Giúp kéo dài thời gian phải chạy thận đồng thời giúp hạn chế biến chứng của bệnh thận mạn hay đợt cấp suy thận mạn. Nó góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Và làm chậm diễn tiến đến suy thận mạn giai đoạn cuối.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Nguyên tắc xây dựng thực đơn: Ít protein (0,6 – 0,8g/kg/ngày), giàu năng lượng (35 – 40 kcalo/kg/ngày), đủ vitamin, yếu tố vi lượng, chống thiếu máu, đảm bảo cân bằng nước, muối, ít toan, giàu canxi, ít phosphat.

Thực tế cho thấy, tỷ lệ suy dinh dưỡng ở bệnh nhân suy thận mạn: khá cao, chiếm 40%. Đặc điểm suy dinh dưỡng ở các bệnh nhân này do giảm protein, bệnh nhân suy thận mạn béo phì vẫn có thể bị suy dinh dưỡng do giảm khối cơ xương.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp
Chế độ dinh dưỡng phù hợp

Lợi ích của chế độ dinh dưỡng hợp lý trong suy thận mạn: Phòng ngừa và điều trị suy dinh dưỡng, điều chỉnh rối loạn chuyển hóa. Nó làm chậm tiến triển của bệnh thận mạn. Qua đó cải thiện chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân suy dinh dưỡng ở bệnh nhân bệnh thận mạn là do, ăn vào không đủ (chán ăn, nôn ói, kiêng khem, hạn chế quá nhiều protein…), do rối loạn chuyển hóa, toan chuyển hóa, nhiễm độc urê, hội chứng viêm, rối loạn hormon như tăng cortisol, giảm hoạt tính insulin, giảm erythropoietin, bệnh đường tiêu hóa.

Nhu cầu dinh dưỡng bệnh nhân suy thận chưa chạy thận: Năng lượng cần thiết (35 – 45kcal/kg/ngày) gồm:

Các loại vitamin và khoáng chất cần thiết

Canxi (900-1200mg/ngày); phốt pho (300 – 600mg/ngày); natri: 1000 -2000mg/ngày (tương đương 2,5-5g muối ăn NaCl/ngày) tùy theo mức độ phù và tăng huyết áp; Kali: 2000-3000 mg/ngày, hạn chế dưới 1000mg khi có tăng kali máu, phù và tiểu ít; Sắt: cần bổ sung khi chế độ ăn giảm đạm nhiều hay bệnh nhân ăn chay.

Thực phẩm nhiều vitamin và khoáng chất
Thực phẩm nhiều vitamin và khoáng chất

Bổ sung vitamin tan trong nước như vitamin nhóm B (B1, B2), đặc biệt vitamin C. Không khuyên bổ sung vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K), trừ khi bệnh nhân có biểu hiện của cường phó giáp hay loạn dưỡng xương, nên bổ sung vitamin D3.

Chất đạm (protein)

Nhu cầu chất đạm trong khẩu phần tùy thuộc vào độ nặng của bệnh khoảng 0,8g/kg/ngày.

Lợi ích của việc giảm đạm trong khẩu phần là làm giảm ứ đọng các sản phẩm thải. Nó làm hạn chế biến chứng tăng urê máu, làm giảm triệu chứng của suy thận mạn (nôn ói, mệt mỏi, chán ăn, ngứa da…), chậm tiến triển đến suy thận mạn giai đoạn cuối.

Chất đạm có nhiều trong cá, thịt
Chất đạm có nhiều trong cá, thịt

Nếu khẩu phần ăn quá thấp chất đạm hay không đủ chất đạm có giá trị sinh học cao, có thể xem xét bổ sung keto/aminoacid theo chỉ định của bác sĩ.

Chất bột đường (carbohydrate)

Khoảng 55-60% tổng năng lượng khẩu phần. Nên dùng đường phức, giàu xơ, thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp nếu bệnh nhân có kèm bệnh đái tháo đường.

Những thực phẩm có nhiều chất đường bột
Những thực phẩm có nhiều chất đường bột

Chất béo

Dưới 30% tổng năng lượng khẩu phần.

Các loại thực phẩm nên sử dụng

Chất bột đường: Chất bột ít đạm như gạo xay trắng, miến, bột sắn dây, khoai lang, khoai sọ, bún, hủ tíu, phở…

Bệnh nhân suy thận mạn kèm bệnh đái tháo đường, chọn thực phẩm có chỉ số đường thấp, trung bình như khoai sọ, bún, bánh canh, bánh cuốn, khoai lang…

Chất béo từ thực vật
Chất béo từ thực vật

Chất đạm: Nên ăn đa dạng chú ý đạm giá trị sinh học cao (thịt, cá, sữa, trứng). Nếu bệnh nhân kèm rối loạn mỡ máu nên ăn trứng 3 quả/tuần, cách ngày. Ngoài ra còn có thịt bò 1-2 lần/tuần, cá biển (cá hồi, trích, cá nục…) 2 lần/tuần. Số lượng đạm tùy theo mức độ, giai đoạn suy thận. Nên chọn các loại sữa giảm đạm.

Chất béo: Chọn dầu thực vật (dầu mè, đậu nành, oliu…), mỡ cá.

Các loại thực phẩm cần hạn chế

Thực phẩm nhiều kali (đối với bệnh nhân suy thận giai đoạn nặng có giảm lượng nước tiểu hay tăng kali/máu) như nho khô, chuối khô, thanh long, trái bơ… Rau lá xanh đậm (rau ngót, rau đay, dền, rau muống…), nấm mèo, các loại đậu.

Hạn chế ăn rau lá xanh đậm
Hạn chế ăn rau lá xanh đậm

Chất béo có hại, thực phẩm nhiều cholesterol, chất béo bão hòa như lòng đỏ trứng, bơ, phômai, mỡ, gan, tim, dầu dừa…

Thực phẩm có nhiều phốt-pho, tôm khô, lá lốt, lòng đỏ trứng, nấm đông cô, đậu nành, hạt sen khô, thịt bò…

Thực phẩm có nhiều muối natri như mắm, cá khô, tôm khô, trứng vịt muối, bánh mì, mì ăn liền, khoai tây chiên…

Bạn có thể xem thế chế độ dinh dưỡng dành cho người lớn tại mục Dinh Dưỡng Người Lớn của chúng tôi!

Nguồn: Dinhduongvietduc.com